18 jaar homohuwelijk: trends in huwelijken en huwelijksontbindingen

In Nederland is het vanaf 1 april 2001 voor stellen van hetzelfde geslacht mogelijk om in het huwelijksbootje te treden. Gecertificeerde Mediators blikt terug op het openstellen van het huwelijk, dat na 18 jaar dus eindelijk ‘volwassen’ is. De landelijke organisatie voor mediation doet dat door onderzoek te doen naar de manier waarop stellen van hetzelfde geslacht trouwen én scheiden; want ook homohuwelijken blijken namelijk niet altijd bestand te zijn tegen een echtscheiding.

Nederland: Aantal homohuwelijken per jaar

Nederland was het eerste land ter wereld waar het huwelijk werd opengesteld voor mensen van hetzelfde geslacht. ‘s Werelds eerste homohuwelijken vonden plaats in Amsterdam, precies 18 jaar geleden. Job Cohen, toenmalig burgemeester van de hoofdstad, sloot hier om klokslag middernacht op 1 april 2001 de eerste vier officiële homohuwelijken af.

2001, het jaar van de legalisatie, was ook het jaar waarin tot op heden de meeste stellen van hetzelfde geslacht in het huwelijksbootje stapten. Er vonden dit jaar 2.414 homohuwelijken plaats en er trouwden destijds significant meer mannelijke (1.339) dan vrouwelijke stellen (1.075). Sinds 2003 zijn deze rollen echter omgekeerd en trouwen er tot op heden jaarlijks meer vrouwelijke dan mannelijke koppels.

Nederland: Trends in echtscheidingen

De openstelling van het homohuwelijk was het resultaat van een jarenlange strijd van homoseksuelen voor gelijke rechten. Toch blijken ook huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht regelmatig stuk te lopen.

Gekeken naar alle huwelijken vanaf 2001, vragen vrouwelijke stellen het vaakst een echtscheiding aan. Van alle huwelijken tussen vrouwen, is inmiddels 19,3% geëindigd in een echtscheiding. Bij mannelijke koppels is dit percentage 11,3%. Bij heteroseksuele koppels is 14,8% van de huwelijken die gesloten zijn vanaf 2001 uiteindelijk geresulteerd in een echtscheiding.

Nederlandse trends zijn in deze niet uniek, want ook in Scandinavië, Groot-Brittannië en België scheiden lesbische stellen vaker dan andere stellen.

België: Echtscheidingen naar huwelijksduur

Anno april 2019 kunnen twee personen van hetzelfde geslacht in 26 verschillende landen met elkaar trouwen. België behoorde net als Nederland tot de pioniers van gelijke rechten. Zij waren het tweede land ter wereld waar het huwelijk tussen mannen en vrouwen mogelijk gemaakt werd.

Ook bij onze zuiderburen blijken de huwelijken niet altijd bestand te zijn tegen een breuk. Gemiddeld duurde een gestrand huwelijk van een homostel in België in 39,3% van de gevallen niet langer dan 5 jaar.

Verenigd Koninkrijk: Reden voor echtscheiding

Stellen die in het Verenigd Koninkrijk willen scheiden, moeten kunnen aantonen waarom het huwelijk is beëindigd.* Onredelijk gedrag wordt hierbij het vaakst als reden aangegeven, zowel bij homo- als heteroseksuele mannen en vrouwen.

Overspel speelt bij heteroseksuele koppels een grotere rol dan bij homoseksuele stellen. Voor heteroseksuele stellen was dit in tussen 2015 en 2017 in 11,3% van de gevallen de aanleiding van een echtscheiding. Bij lesbiennes was dit percentage 3,5%. Overspel was bij homoseksuele mannen slechts in 0,8% de oorzaak van een echtscheiding.

* Zij kunnen hierbij kiezen uit verschillende acceptabele redenen voor een echtscheiding, namelijk: overspel, onredelijk gedrag, in de steek gelaten worden en meer dan twee of vijf jaar uit elkaar zijn. Stellen die twee jaar uit elkaar zijn, kunnen enkel officieel scheiden als beide partijen het daarmee eens zijn. Na vijf jaar of meer is deze wederzijdse toestemming niet meer vereist.